Transmission-based Precaution ตอนที่1
สวัสดีครับ และก็สุขสันต์วันสงกรานต์ ด้วยครับ ขอให้มีความสุขกันถ้วนหน้า หากไปเที่ยวก็ขอให้เดินทางอย่างปลอดภัย ส่วนตัวของผมเอง เฮ้อ อย่าให้พูดเลยครับ ชีวิตแพทย์ประจำบ้าน ก็ต้องราวน์วอร์ดและอยู่เวรกันต่อไป 5555
ช่วงนี้คิดอยู่นานว่าจะเขียนเรื่องอะไรดี ขณะกำลังราวน์วอร์ดกับน้อง ๆ ปี5 มีเคสที่ต้องจับเข้าห้องแยก ก็เลยนึกคำถาม ถามเล่น ๆ ว่า "พอจะรู้จัก ว่า Infection อะไรที่ต้อง Isolation Precautions บ้าง" ซึ่งก็มีน้อง ๆ หลาย ๆ คนตอบถูกบ้าง ตอบผิดบ้าง ตอนนั้นก็เลยคิดว่า เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญ ที่บุคลากรทางการแพทย์ ควรจะต้องทราบ เพราะถ้าจัดการไม่ถูกวิธี อาจมีการแพร่กระจายไปยังผู้ป่วยอื่น หรือ บุคลากรภายในวอร์ดเอง ก็เลยเป็นหัวข้อที่จะเขียนในวันนี้
โดยเบื้องต้นเราจะแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ
1.Contact precautions
2.Droplet precautions
3.Airborne precautions
และด้วยความขึ้เกียจของผู้เขียน จึงจะแบ่งเป็น 2 บทความใหญ่ โดยบทความแรกจะแบ่งเชื้อโรคให้คราว ๆ ว่าเชื้อตัวไหน Precaution แบบไหน
1.Contact precaution : ในผู้ป่วยที่ภูมิคุ้มกันปกติ (Immunocompetent host) and non-Outbreak เชื้อที่ติดกันได้จากการสัมผัส เช่น RSV , Adenovirus , Parainfluenza virus , Clostridium difficile , Rotavirus , Enterovirus
2.Doplet precaution : ในกรณีที่เชื้อโรคมีขนาดใหญ่มากกว่า 5 micron อาจจะกระจายในอากาศได้ แต่ไปไม่ได้ไกล เนื่องจากขนาดที่ใหญ่ครับ เช่น Streptococcal pharyngitis , Diptheria , H. influenza , M. pneumonia , Pertussis , N. meningitides , Influenza , SARs , Mumps , Rubella , Parvovirus B 19 , Hand-foot-mount disease แต่ในบางกรณีเชื้อโรค Contact precaution สามารถเป็น Doplet precaution ได้ ในกรณีที่คนไข้เป็นกลุ่ม Immunocompromised host เช่น RSV , Adenovirus , Parainfluenza virus
3.Airborne precaution : ซึ่งจะแบ่งกลุ่มเชื้อโรคออกได้ตามการแพร่กระจายดังนี้
3.1Obligate airborne precaution มันเป็นเชื้อกลุ่มที่แพร่กระจายแบบ Airborne Only นั่นคือ TB เองจ้า
3.2Preferential airborne precaution มันเป็นเชื้อที่นอกจากจะแพร่กระจายแบบ Airborne แล้ว มันก็ยัง Contact transmission ได้ด้วยนะเออ เช่น Measles , Varicella , Disseminated Herpes zoster
3.3Opportunistic airborne precaution เป็นกลุ่มเชื้อที่กระจายแบบ Doplet แต่มันมีโอกาสจะกลายเป็น airborne ได้ถ้ามี Aerosol generation procedures(การพ่นยา),Highly contagious(มีOutbreak เกิดขึ้น มีคนเป็นจำนวนมาก อากาศที่หายใจเข้าออก ต่อให้เป็นDoplet ก็จะเต็มบรรยากาศ เสมือน Airborne), Bioweapon(อาวุธชีวภาพ ปล่อยลงมา กระจายเต็มชั้นบรรยากาศ) เช่น SARs,Ebola,Mers CoV , Influenza
แล้วเด๋วคราวหน้า เรามาดูกันว่า ถ้าเราพบผู้ป่วยกลุ่มนี้ แล้วจำเป็นต้อง Admit ในโรงพยาบาล เราจะจัดการอย่างไรบ้าง ตอนนี้ขอตัวไปเดินเล่นให้โดนสาดน้ำเย็น ๆ ดีกว่า อิอิ
ช่วงนี้คิดอยู่นานว่าจะเขียนเรื่องอะไรดี ขณะกำลังราวน์วอร์ดกับน้อง ๆ ปี5 มีเคสที่ต้องจับเข้าห้องแยก ก็เลยนึกคำถาม ถามเล่น ๆ ว่า "พอจะรู้จัก ว่า Infection อะไรที่ต้อง Isolation Precautions บ้าง" ซึ่งก็มีน้อง ๆ หลาย ๆ คนตอบถูกบ้าง ตอบผิดบ้าง ตอนนั้นก็เลยคิดว่า เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญ ที่บุคลากรทางการแพทย์ ควรจะต้องทราบ เพราะถ้าจัดการไม่ถูกวิธี อาจมีการแพร่กระจายไปยังผู้ป่วยอื่น หรือ บุคลากรภายในวอร์ดเอง ก็เลยเป็นหัวข้อที่จะเขียนในวันนี้
Transmission-based precautions
โดยเบื้องต้นเราจะแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ
1.Contact precautions
2.Droplet precautions
3.Airborne precautions
และด้วยความขึ้เกียจของผู้เขียน จึงจะแบ่งเป็น 2 บทความใหญ่ โดยบทความแรกจะแบ่งเชื้อโรคให้คราว ๆ ว่าเชื้อตัวไหน Precaution แบบไหน
1.Contact precaution : ในผู้ป่วยที่ภูมิคุ้มกันปกติ (Immunocompetent host) and non-Outbreak เชื้อที่ติดกันได้จากการสัมผัส เช่น RSV , Adenovirus , Parainfluenza virus , Clostridium difficile , Rotavirus , Enterovirus
2.Doplet precaution : ในกรณีที่เชื้อโรคมีขนาดใหญ่มากกว่า 5 micron อาจจะกระจายในอากาศได้ แต่ไปไม่ได้ไกล เนื่องจากขนาดที่ใหญ่ครับ เช่น Streptococcal pharyngitis , Diptheria , H. influenza , M. pneumonia , Pertussis , N. meningitides , Influenza , SARs , Mumps , Rubella , Parvovirus B 19 , Hand-foot-mount disease แต่ในบางกรณีเชื้อโรค Contact precaution สามารถเป็น Doplet precaution ได้ ในกรณีที่คนไข้เป็นกลุ่ม Immunocompromised host เช่น RSV , Adenovirus , Parainfluenza virus
3.Airborne precaution : ซึ่งจะแบ่งกลุ่มเชื้อโรคออกได้ตามการแพร่กระจายดังนี้
3.1Obligate airborne precaution มันเป็นเชื้อกลุ่มที่แพร่กระจายแบบ Airborne Only นั่นคือ TB เองจ้า
3.2Preferential airborne precaution มันเป็นเชื้อที่นอกจากจะแพร่กระจายแบบ Airborne แล้ว มันก็ยัง Contact transmission ได้ด้วยนะเออ เช่น Measles , Varicella , Disseminated Herpes zoster
3.3Opportunistic airborne precaution เป็นกลุ่มเชื้อที่กระจายแบบ Doplet แต่มันมีโอกาสจะกลายเป็น airborne ได้ถ้ามี Aerosol generation procedures(การพ่นยา),Highly contagious(มีOutbreak เกิดขึ้น มีคนเป็นจำนวนมาก อากาศที่หายใจเข้าออก ต่อให้เป็นDoplet ก็จะเต็มบรรยากาศ เสมือน Airborne), Bioweapon(อาวุธชีวภาพ ปล่อยลงมา กระจายเต็มชั้นบรรยากาศ) เช่น SARs,Ebola,Mers CoV , Influenza
แล้วเด๋วคราวหน้า เรามาดูกันว่า ถ้าเราพบผู้ป่วยกลุ่มนี้ แล้วจำเป็นต้อง Admit ในโรงพยาบาล เราจะจัดการอย่างไรบ้าง ตอนนี้ขอตัวไปเดินเล่นให้โดนสาดน้ำเย็น ๆ ดีกว่า อิอิ
ขอบคุณรูปภาพจาก http://www.hpnonline.com/inside/2011-02/1102-ip-ppeguide.html
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น