Witch's milk ( นมแม่มด )

-
พอดีมีน้องที่รู้จักได้ปรึกษาเคสนี้มา จริงๆ ไม่ยากแต่ก็น่าสนใจและเจอได้เรื่อยๆ (ซึ่งก็ต้องยอมรับว่า เวลาน้องๆ intern เจอเป็นครั้งแรกก็จะแอบตกใจ  brain block และให้คำแนะนำได้ไม่ถูกต้องกัน ) ดังนั้น หัวข้อนี้อาจจะเป็นหัวข้อสั้น ๆ แต่น่าจะช่วยน้องๆ หลายคน เมื่อเจอคนไข้จริงๆ

Case เด็กอายุ 5 วัน มารดาพามาปรึกษาด้วยเรื่องเต้านมโตทั้ง 2ข้าง และมีน้ำนมไหลออกมา 


( อันนี้ไม่ใช่รูปของคนไข้นะ เนื่องจากไม่ได้ขออนุญาตจากคนไข้โดยตรง ก็เลยเลือกจาก internet แบบชัดๆ ไปเลย 555) คุณแม่กังวลคิดว่าจะเป็นหนอง เลยบีบเต้านมของลูกจนแดงช้ำ แต่ไม่ได้ทำให้ก้อนยุบลง จึงมาที่โรงพยาบาล

Breast enlargement of the newborn & Witch's milk

ภาวะที่เด็กทารกแรกเกิดมีเต้านมที่โต บางครั้งมีน้ำนมไหลออกมาจากเต้านมทั้ง 2 ข้าง นั่นเป็นผลมาจาก Maternal estrogen ซึ่งจริงๆ แล้ว เราพบ breast enlargement ได้ในเด็กแรกเกิด ถึง 70% ซึ่งก็จะมีขนาดแตกต่างกันไปตามระดับฮอร์โมน estrogen ของมารดา แต่โดยส่วนใหญ่ที่เราพบ มักเป็น breast bud ขนาดเล็กประมาณ 1-2 เซนติเมตร ซึ่งลักษณะของก้อนจะแข็งและเจ็บ แตกต่างจาก gynecomastia ในเด็กโต

โดยหลังคลอด ระดับฮอร์โมน Estrogen ของแม่ในเลือดลูกลดระดับลง ส่งผลทำให้ Prolactin inhibiting factor จาก hypothalamus ลดลง และ Prolactin releasing factor เพิ่มสูงขึ้น กระตุ้นให้ pituitary gland หลั่ง prolactin ไปกระตุ้นให้มีการสร้างน้ำนมได้ พบได้มากถึง 5-20% ในทารกแรกเกิด ที่เราเรียกว่า Witch's milk นั่นเอง

Witch's milk เองก็มีคุณสมบัติคล้ายนมแม่มาก ประกอบไปด้วย IgA, IgG, Lactoferrin, Lysozyme และ Lactalbumin แต่ปัญหาจะเกิดขึ้นตามในเด็กแรกเกิด เพราะ 
😇 Improper canalization of lactiferous duct การสร้างท่อน้ำนมยังไม่สมบูรณ์
😇 Lack of oxytocin stimulus ในเด็กแรกเกิด
ส่งผลให้มีน้ำนมคั่งค้าง เกิดเป็นgalactocele ได้ และอาจทำให้มีการติดเชื้อซ้อนทับเข้าไป กลายเป็น mastitis หรือ breast abscess ได้

สำหรับการรักษาก็จะเน้น Saliva therapy คือ ให้ความรู้กับพ่อแม่ และต้อง reassure ว่าภาวะนี้จะหายได้เองภายในระยะเวลาประมาณ 4-6 สัปดาห์ โดยต้องย้ำกับพ่แม่ว่า ห้ามบีบ นวดเต้านมทารกเด็ดขาด เพราะจะยิ่งทำให้เกิดการอักเสบ เป็น mastitis หรือbreast abscess ได้ง่ายขึ้น ซึ่งถ้ามี Complication เหล่านี้ต้องรีบมาพบแพทย์ทันที

ปล Witch's milk analysis สามารถบอกโรค inborn error of metabolism ได้ เช่นการวัดระดับค่า phenylalanine ในwitch's milk มีค่ามากกว่าในเลือด สามารถนำมาใช้ในการ screening PKU ได้ด้วย


ขอบคุณ รูปภาพจาก http://www.pedchrome.com/2012/11/breast-engorgement-in-newborns.html



















ความคิดเห็น

แสดงความคิดเห็น

โพสต์ยอดนิยมจากบล็อกนี้

Denver II Part 1

-
รูปภาพ
สวัสดีครับ เกือบจะครึ่งเดือนแล้ว ยังไม่มีบทความออกมาให้อ่านกันเลย อันนี้เลยตั้งใจเขียนขึ้นมาสำหรับเพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ ที่สนใจประเมินพัฒนาการเด็ก ซึ่งเครื่องมือในการประเมินพัฒนาการมีหลายแบบ แต่แบบหนึ่งที่เราใช้กันบ่อย คือ Denver II ซึ่งวันนี้ผมจะมาอธิบายวิธีการประเมินคร่าว ๆ กันนะครับ (อาจจะขอแบ่งออกเป็น 2 part) Denver II เป็นอุปกรณ์ หรือ เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจคัดกรองพัฒนาการเบื้องต้นของเด็ก ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 6 ปี แต่ไม่สามารถนำมาใช้ในการวินิจฉัยได้ว่าผู้ป่วยมีพัฒนาการช้า ซึ่งนั่นจะต้องอาศัยแบบทดสอบอย่างอื่นที่จำเพาะมากขึ้น หรือ การส่งตรวจประเมินสาเหตุอย่างอื่นเพิ่มเติม รวมถึงการทดสอบนี้ ก็ไม่ใช่การทดสอบ IQ หรือ ประเมินระดับเชาน์ปัญญาแต่อย่างใด ซึ่งการประเมิน Denver II นั้น สามารถประเมินพัฒนาการเบื่องต้นทั้ง 4 ด้าน ไม่ว่าจะเป็น Personal-social , Fine motor , Language , Gross motor วันนี้เราจะมาลองทำความเข้าใจวิธีการตรวจกัน   1. เราต้องคำนวณหา Corrected Age ในผู้ป่วยรายนี้ก่อน โดยถ้าเด็กเกิดก่อน GA 38 wk ต้อง Correct ให้ได้ 40 wk ซึ่งมีวิธีการคำนวณง่าย ๆ ตามตัวอย
อ่านเพิ่มเติม

I message VS U message

-
รูปภาพ
ในบทความที่ผ่านมา ผมมักจะเขียนถึง I message อยู่บ่อยครั้ง ว่าเป็นเทคนิคการสื่อสารที่ดี โดยเฉพาะกับเด็กและวัยรุ่น เนื่องจากคำพูดจะน่าฟังมากขึ้น ส่งผลต่อความรู้สึกเชิงบวกมากกว่า อยากที่จะปฏิบัติตามมากกว่า I message คือ การบอกถึงความต้องการหรือความรู้สึกของผู้พูดแทนการใช้อารมณ์หรือคำสั่ง ต่างจาก U message ( เป็นประโยคที่ในชีวิตประจำวัน ได้ยินอยู่ตลอดเวลา ) คือ ประโยคที่บอกว่าอีกฝ่ายหนึ่งทำอะไรผิด หรือมีพฤติกรรมอะไรที่ไม่ดี ฟังแล้วเป็นการว่ากล่าวหรือสั่ง มากกว่าพูดเพื่อที่จะให้แก้ไข ส่งผลให้เกิดความรู้สึกเชิงลบต่อผู้ที่ฟังประโยคนั้น เด็กจะรู้สึกว่าตัวเองไม่มีค่า สูญเสียความมั่นใจ บางคนต่อต้านรุนแรง บางคนดื้อเงียบ   และไม่ก่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในระยะยาว ผมขออนุญาต ยกตัวอย่างง่าย ๆ ที่ทำให้ผู้อ่านเข้าใจ 2 ประโยคนี้ได้ แล้วลองพิจารณากันว่า แบบไหนน่าจะดีกว่ากัน “ วิน หายไปไหนมา แม่โทรหา ทำไมไม่รับสาย ไปทำอะไร ” --- U message วินได้ฟังประโยคนี้ น่าจะรู้สึกรำคาญ มากกว่าจะรับรู้ความเป็นห่วงของแม่ “ แม่เป็นห่วงวินมากนะ ที่ติดต่อวินไม่ได้ ไหนเล่าให้แม่ฟังซิ เกิด
อ่านเพิ่มเติม

Sedation in Pediatrics

-
รูปภาพ
น้องๆ หลายคนกังวลใจเกี่ยวกับเรื่องของการให้ sedation ในเด็ก วันนี้ก็เลยถือโอกาสอธิบายความรู้นิดๆหน่อยๆ พอให้ manage คนไข้เบื้องต้นได้  ก่อนที่จะให้ Sedation ผู้ป่วย เราต้องรู้ก่อนว่า เราต้องการระดับการ sedation แบบไหน เช่น 😷 Minimal sedation เป็นลักษณะของการคลายความวิตกกังวล โดยที่การตอบสนองต่อคำพูดได้ แต่ช้ากว่าปกติ ไม่มีผลต่อ Airway, Breathing, Circulation ซึ่งเราอาจจะเลือกใช้ในหัตถการที่ต้องการความร่วมมือของผู้ป่วยด้วย เช่น การเย็บแผลในเด็ก, การทำ I&D, LP แต่เราต้องให้local analgesia ร่วมด้วย, การตรวจCT or MRI, แม้กระทั่งการเจาะเลือดในเด็กที่มีความเสี่ยงspell เช่น ❤️Midazolam หรือ Dormicum ที่น้องๆ รู้จักกันดี โดย dose 0.05-0.1mg/kg/dose (maximum 0.4-0.6mg/kg/dose) เป็นยาที่ออกฤทธิ์เร็ว (short acting benzodiazepine) ให้ได้ทั้ง IV&IM โดย onset ภายใน 2-3 นาที ส่วนDuration 45-60 นาที ถ้าหวังค่ระดับ minimal sedation ควรให้ dose ต่ำๆ เพราะอาจมีภาวะแทรกซ้อนทั้ง Respiratory depression, Hypotension, Renal failure และ congestive heart failure ❤️Chloral hydrate ถือเป็น sedation ที่ค
อ่านเพิ่มเติม